Oleh Dr Mohd Norazmi Nordin

Keselamatan pengguna buta dalam pengangkutan awam adalah isu penting yang memerlukan perhatian serius daripada semua pihak. Insiden tragis yang berlaku di Stesen LRT STAR Titiwangsa baru-baru ini mencetuskan keperluan mendesak untuk menilai semula tahap keselamatan sistem pengangkutan awam bagi golongan ini.

Langkah proaktif perlu diambil untuk memastikan kejadian serupa tidak berulang di masa hadapan.

Kurang Kemudahan Mesra OKU

Satu cabaran utama yang dihadapi oleh pengguna buta dalam sistem pengangkutan awam ialah kurangnya kemudahan yang mesra Orang Kurang Upaya (OKU). Banyak stesen masih tidak mempunyai pagar keselamatan automatik di tepi landasan, yang sepatutnya menjadi ciri wajib dalam setiap sistem pengangkutan moden.

Pihak berkuasa perlu mempercepatkan pemasangan pagar ini di semua stesen bagi mengurangkan risiko kemalangan. Selain itu, penting untuk memastikan laluan berpandu taktil yang jelas dan tidak terhalang oleh objek yang boleh membahayakan pengguna buta.

Pemeriksaan berkala terhadap laluan ini perlu dijadikan keutamaan bagi memastikan ia sentiasa dalam keadaan baik dan berfungsi dengan optimum. Dalam aspek teknologi, sistem amaran audio dan visual yang lebih baik perlu diperkenalkan.

Pengumuman yang lebih kerap dan jelas mengenai kedudukan platform, pintu masuk dan keluar, serta sebarang perubahan dalam jadual perjalanan dapat membantu pengguna buta bergerak dengan lebih selamat dan efisien.

Memperkasa Sistem Perkhidmatan Membantu Pengguna Buta

Latihan yang menyeluruh untuk petugas stesen dan pemandu tren juga amat penting. Mereka perlu diberikan pengetahuan tentang keperluan khas pengguna buta dan bagaimana memberikan bantuan yang sesuai dalam keadaan tertentu. Latihan ini juga harus merangkumi langkah-langkah kecemasan sekiranya berlaku kejadian yang tidak diingini.

Masyarakat umum juga mempunyai peranan penting dalam memastikan keselamatan pengguna buta dalam pengangkutan awam. Kesedaran mengenai cara membantu golongan ini perlu dipertingkatkan melalui kempen pendidikan dan program kesedaran di sekolah serta tempat kerja.

Satu lagi langkah yang boleh diambil ialah memperkenalkan khidmat pembantu khas di stesen-stesen utama. Petugas khas ini boleh membantu pengguna buta dalam perjalanan mereka dan memberikan panduan yang lebih terperinci bagi memastikan keselamatan mereka terjamin.

Di peringkat dasar, undang-undang dan peraturan berkaitan pengangkutan awam perlu diperkukuhkan bagi memastikan kepatuhan terhadap penyediaan kemudahan mesra OKU.

Pemantauan dan penguatkuasaan yang lebih ketat harus dijalankan bagi memastikan pihak yang bertanggungjawab memenuhi keperluan keselamatan pengguna buta.

Dari sudut inovasi, penyelidikan dalam teknologi bantuan untuk pengguna buta harus dipergiatkan. Penggunaan aplikasi navigasi suara berasaskan kecerdasan buatan (AI) dan sensor pengesan halangan boleh membantu mereka bergerak dengan lebih yakin dan selamat.

Inisiatif Keselamatan Sistem Pengangkutan Awam Perlu Mesra OKU

Kerjasama antara kerajaan, sektor swasta, dan organisasi OKU sangat diperlukan dalam merancang dan melaksanakan inisiatif keselamatan yang lebih baik. Setiap pihak harus berperanan aktif dalam mencipta persekitaran pengangkutan yang lebih inklusif dan selamat untuk semua pengguna.

Selain itu, sistem pengangkutan awam juga boleh menyediakan lebih banyak ruang khas untuk pengguna buta dalam tren dan bas. Ini termasuk tempat duduk khas serta pegangan tangan yang direka khusus untuk memenuhi keperluan mereka.

Sistem aduan yang lebih efektif juga perlu diwujudkan bagi membolehkan pengguna buta melaporkan sebarang isu keselamatan yang mereka hadapi. Maklum balas ini boleh digunakan untuk memperbaiki kelemahan dalam sistem pengangkutan awam secara berterusan.

Langkah-langkah ini harus dipandang sebagai satu pelaburan dalam kesejahteraan rakyat dan bukan sekadar perbelanjaan tambahan. Pengangkutan awam yang selamat dan mesra OKU bukan sahaja memberikan manfaat kepada pengguna buta tetapi juga kepada masyarakat secara keseluruhan.

Kesimpulannya, keselamatan pengguna buta dalam pengangkutan awam harus dijadikan agenda utama dalam perancangan bandar dan polisi pengangkutan negara. Dengan usaha bersepadu daripada semua pihak, insiden tragis seperti yang berlaku baru-baru ini boleh dicegah, sekali gus memastikan sistem pengangkutan awam di negara ini benar-benar selamat dan inklusif.

-- BERNAMA

Dr Mohd Norazmi Nordin ialah Pensyarah Kanan Pendidikan Khas Masalah Penglihatan, Pusat Kajian Pendidikan dan Kesejahteraan Komuniti, Fakulti Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia. Beli merangkap Ahli Jawatankuasa Rantau Asia Timur Bagi Majlis Antarabangsa Pendidikan Orang Ketidakupayaan Penglihatan (ICEVI).